Διαταραχές πέψης:
1) Διαταραχές σχηματισμού μικυλλίων. Το μικύλλιο είναι σωματίδιο μεγέθους κολλοειδούς που σχηματίζεται συνήθως στο νερό από τη σύζευξη μορίων ή ιόντων, τα οποία έχουν ένα υδρόφιλο και ένα υδρόφοβο άκρο. Περιπτώσεις που διαταράσσουν τον σχηματισμό μικυλλίων είναι οι εξής:
• Μειονεκτική ηπατική σύνθεση χολικών οξέων λόγω σοβαρής ηπατικής ανεπάρκειας
• Διαταραχή του εντεροηπατικού κύκλου των χολικών αλάτων λόγω εκτομής λεπτού εντέρου (εκτομή κυρίως του ειλεού και μήκους >100 cm προκαλεί ανεπαρκή απορρόφηση των χολικών αλάτων από τον ειλεό, μείωση της δεξαμενής τους και δυσαπορρόφηση λίπους στη νήστιδα, στεατόρροια–διάρροια), ενδοηπατικού ή εξωηπατικού χολοστατικού ικτέρου, χρόνιας ηπατίτιδας ή κίρρωσης του ήπατος (οι καταστάσεις αυτές συνοδεύονται από ελάττωση ή αναστολή της ροής των χολικών αλάτων στο δωδεκαδάκτυλο)
• Αποδέσμευση των χολικών αλάτων που επισυμβαίνει επί βακτηριακής υπερανάπτυξης (SIBO) στο λεπτό έντερο. Τα βακτηρίδια υπεραναπτύσσονται όταν υφίσταται στάση εξαιτίας α) μειωμένης κινητικότητας του εντέρου, πχ. σε περιπτώσεις σπλαχνικής νευροπάθειας σακχαρώδη διαβήτη ή σκληροδερμίας, β) ανατομικών διαταραχών (σύνδρομο τυφλής έλικας επί εκτεταμένης εκκολπωμάτωσης του λεπτού εντέρου ή αναστομώσεων), γ) μόλυνσης του λεπτού εντέρου, πχ. σε εκτομή ειλεοτυφλικής βαλβίδας δ) παρουσίας συριγγίων (γαστροκολικών ή νηστιδοκολικών)
2) Μείωση της στάθμης των παγκρεατικών ενζύμων εξαιτίας:
• παγκρεατικής ανεπάρκειας, λόγω χρόνιας παγκρεατίτιδας, καρκίνου παγκρέατος ή κυστικής ίνωσης
• αδρανοποίησης των παγκρεατικών ενζύμων λόγω εισόδου στο δωδεκαδάκτυλο μεγάλης ποσότητας γαστρικού οξέος συνεπεία γαστρικής υπερέκκρισης, πχ. σύνδρομο Zollinger-Ellison
3) Ελλιπής μείξη τροφής, παγκρεατικών ενζύμων και χολής, πχ. σε ύπαρξη γαστρονηστιδοστομίας
Διαταραχές της απορρόφησης:
1) Ελλιπής βλεννογονική επιφάνεια απορρόφησης που απαντάται σε νηστιδοειλεϊκή παρακαμπτήρια επέμβαση για αντιμετώπιση μεγάλης παχυσαρκίας ή εκτομή εντέρου.
2) Παθολογική βλεννογονική επιφάνεια απορρόφησης που απαντάται σε:
• Κοιλιοκάκη. Η κοιλιοκάκη χαρακτηρίζεται από ατροφία λαχνών του λεπτού εντέρου, για την πρόκληση της οποίας εμπλέκεται η γλουτένη της τροφής (αποτελεί πρωτεϊνικό κλάσμα σιταριού, σίκαλης και κριθαριού). Η γλουτένη περιέχει γλουταμίνες που είναι μάλλον αβλαβείς και προλαμίνες οι οποίες ενοχοποιούνται για τις βλεννογονικές αλλοιώσεις του λεπτού εντέρου. Οι προλαμίνες του σιταριού ονομάζονται γλιαδίνες, οι οποίες σε άτομα με γενετική προδιάθεση (αντιγόνα HLA DQ2 και HLA DQ8) προκαλούν διέγερση του ανοσιακού συστήματος (Τ-λεμφοκύτταρα) που οδηγεί τελικά σε καταστροφή του εντερικού βλεννογόνου.
• Λαμβλίαση. Το παράσιτο Giardia lamblia καλύπτει την επιφάνεια του λεπτού εντέρου σε ευρεία έκταση προκαλώντας δυσαπορρόφηση των τροφών και των θρεπτικών συστατικών
• Ανοσοανεπάρκεια, όπως η HIV-σχετιζόμενη γαστροεντεροπάθεια με απώλεια λευκώματος
3) Βιοχημικές διαταραχές χωρίς ανατομική βλάβη που περιλαμβάνουν:
• Ένδεια δισακχαριδασών. Κυριότερη είναι η έλλειψη της λακτάσης που οδηγεί σε αναστολή υδρόλυσης της λακτόζης (σάκχαρο γάλακτος) σε μονοσακχαρίδες (γλυκόζη και γαλακτόζη), η δε άπεπτη λακτόζη προκαλεί ερεθισμό του εντέρου και ωσμωτική διάρροια
• Διαταραχές των διεργασιών μεταφοράς γλυκόζης-γαλακτόζης, λιπιδίων, αμινοξέων (κυστινουρία, νόσος Ηartnup) ή της διεργασίας απορρόφησης της βιταμίνης Β12
4) Διήθηση του εντερικού τοιχώματος. Παθήσεις που προκαλούν διήθηση του εντερικού τοιχώματος είναι οι εξής:
• Νόσος του Whipple
• Νόσος του Crohn
• Λέμφωμα
• Σάρκωμα Kaposi
• Μακροσφαιριναιμία του Waldenström
• Αμυλοείδωση
• Καρκινοειδές σύνδρομο
Διαταραχές κυκλοφορίας λέμφου – αίματος:
1) Συγγενής εντερική λεμφαγγειεκτασία
2) Απόφραξη λεμφοφόρων. Παθήσεις που προκαλούν απόφραξη λεμφοφόρων είναι οι εξής:
• Λέμφωμα
• Φυματίωση
• Σαρκοείδωση
• Νόσος του Whipple
• Νόσος του Crohn
• Καρδιακή ανεπάρκεια (ιδιαίτερα συμφυτική περικαρδίτιδα)
